Nguyễn Quang Sáng (1932–2014) là một nhà văn nổi tiếng của nền văn học Việt Nam hiện đại. Ông sinh ra ở tỉnh An Giang và từng tham gia kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Những tác phẩm của ông chủ yếu tập trung vào các đề tài kháng chiến và cuộc sống của người dân miền Nam trong chiến tranh. Trong đó, truyện ngắn phân tích chiếc lược ngà lược ngà là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của ông.

Tác phẩm Chiếc lược ngà được viết năm 1966, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Truyện kể về cuộc gặp gỡ ngắn ngủi giữa hai cha con ông Sáu và bé Thu, qua đó thể hiện tình cảm cha con sâu nặng trong hoàn cảnh chiến tranh đầy đau thương và chia cắt. Tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc về tình cảm gia đình và những mất mát mà chiến tranh gây ra.

Truyện kể về ông Sáu, một người chiến sĩ cách mạng phải xa nhà đi kháng chiến khi con gái, bé Thu, còn rất nhỏ. Sau nhiều năm xa cách, ông trở về thăm gia đình, mong gặp lại con gái. Tuy nhiên, do chưa bao giờ được gặp mặt ba và chỉ biết ông qua tấm ảnh, bé Thu không nhận ra ba mình. Suốt những ngày ông Sáu ở nhà, bé Thu cư xử lạnh nhạt và từ chối gọi ông là ba.

Chỉ đến khi ông Sáu chuẩn bị quay trở lại chiến trường, bé Thu mới nhận ra và gọi ông là ba trong tiếng khóc nghẹn ngào. Trước khi rời đi, ông Sáu hứa sẽ làm tặng con gái một chiếc lược ngà.

Trong chiến khu, ông Sáu dồn hết tình cảm vào việc làm phân tích truyện chiếc lược ngà lược ngà tặng con. Chiếc lược chưa kịp trao tận tay con thì ông đã hy sinh trong một trận đánh. Trước khi mất, ông trao lại chiếc lược cho người đồng đội và nhờ người mang về cho bé Thu.

Truyện Chiếc lược ngà có thể được chia thành hai phần chính:

• Phần 1: Kể về cuộc gặp gỡ giữa ông Sáu và bé Thu sau nhiều năm xa cách. Bé Thu không nhận ra ba và từ chối tình cảm của ông Sáu.
• Phần 2: Sau khi nhận ra ba, bé Thu đau đớn tạm biệt ông Sáu. Ông Sáu trở về chiến trường và làm chiếc lược ngà để tặng con, nhưng ông hy sinh trước khi có thể trao nó cho bé Thu.

Tình cha con giữa ông Sáu và bé Thu là một trong những yếu tố trung tâm của tác phẩm. Trong suốt thời gian dài xa cách, tình cảm cha con đã bị gián đoạn do chiến tranh. Tuy nhiên, tình yêu thương của ông Sáu dành cho con gái vẫn rất sâu đậm. Ông luôn mong mỏi được gặp lại con và khao khát được con gái gọi mình là ba.

Bé Thu, dù còn nhỏ, cũng có những tình cảm mạnh mẽ. Lúc đầu, em không nhận ra ba mình và có những phản ứng khá gay gắt. Điều này phản ánh sự tổn thương trong tâm hồn của em do sự xa cách lâu dài. Khi bé Thu cuối cùng nhận ra ba, tình cảm trong em bùng nổ, thể hiện qua tiếng gọi ba trong giây phút chia tay đầy xúc động.

Chiếc lược ngà là một biểu tượng quan trọng trong truyện, mang ý nghĩa thiêng liêng về tình cha con. Đây không chỉ là một món quà mà ông Sáu dành cho con gái, mà còn là cả tấm lòng và tình yêu thương của ông. Ông Sáu đã dành tất cả sự trân trọng và kỳ công để làm chiếc lược, như một cách gửi gắm tình cảm và mong mỏi được gặp lại con gái.

Dù ông Sáu đã hy sinh trước khi kịp trao chiếc lược cho bé Thu, nhưng chiếc lược ngà đã trở thành biểu tượng vĩnh cửu của tình cảm cha con, bất chấp sự chia cắt của chiến tranh.

Nguyễn Quang Sáng đã rất thành công trong việc miêu tả tâm lý của bé Thu và ông Sáu. Bé Thu, dù còn nhỏ, nhưng đã có những phản ứng rất mạnh mẽ trước việc không nhận ra ba mình. Tâm lý của em được miêu tả chi tiết qua từng hành động, lời nói và cảm xúc. Lúc đầu, sự bướng bỉnh và lạnh lùng của em thể hiện sự hoang mang và tổn thương. Nhưng đến khi em nhận ra ba, tâm lý của bé Thu thay đổi nhanh chóng, thể hiện qua tiếng gọi ba đầy xúc động.

Ông Sáu cũng được khắc họa qua những hành động đầy tình cảm. Ông không trách móc hay giận dữ trước sự lạnh nhạt của con gái, mà luôn kiên nhẫn, yêu thương con. Tâm lý của ông được thể hiện rõ qua hành động làm chiếc lược ngà, một hành động lặng lẽ nhưng chứa đựng biết bao tình cảm.

Truyện Chiếc lược ngà cũng là một câu chuyện về nỗi đau chia cắt mà chiến tranh mang lại. Chiến tranh không chỉ gây ra những mất mát về vật chất mà còn làm tan vỡ những mối quan hệ gia đình. Ông Sáu phải xa gia đình, không thể ở bên cạnh con gái trong những năm tháng quan trọng nhất của cuộc đời em. Bé Thu lớn lên mà không có sự hiện diện của ba, khiến em không thể nhận ra ba khi ông trở về.

Sự hy sinh của ông Sáu cũng là một minh chứng cho nỗi đau mà chiến tranh gây ra. Ông đã không thể trao chiếc lược ngà cho con gái mình, và bé Thu mãi mãi mất đi cơ hội được gặp lại ba.

Truyện phân tích truyện ngắn chiếc lược ngà lược ngà của Nguyễn Quang Sáng là một tác phẩm xuất sắc về tình cảm cha con trong hoàn cảnh chiến tranh. Qua câu chuyện của ông Sáu và bé Thu, tác giả không chỉ khắc họa tình cảm gia đình sâu sắc mà còn thể hiện nỗi đau chia cắt mà chiến tranh mang lại. Chiếc lược ngà trong truyện là biểu tượng của tình yêu thương bất diệt, là lời nhắc nhở về giá trị của tình cảm gia đình trong cuộc sống.

Tác phẩm không chỉ là một câu chuyện về gia đình mà còn là một thông điệp về hòa bình, mong mỏi rằng những bi kịch do chiến tranh gây ra sẽ không còn lặp lại.