Tôi còn nhớ rõ ngày tôi phải rời đi tham gia kháng chiến. Lúc ấy, Thu – con gái tôi, chỉ mới là một đứa bé chập chững biết đi. Tôi không có cơ hội ở bên con lâu dài. Tôi đi vì trách nhiệm với quê hương, nhưng trong lòng tôi, hình ảnh đứa con bé nhỏ, đôi mắt tròn xoe và nụ cười hồn nhiên, vẫn mãi in sâu trong ký ức. Những năm tháng chiến tranh ác liệt, trong những lúc nằm chờ quân địch, tôi chỉ có thể ôm ấp hình ảnh con gái trong tim, mong ngày đoàn tụ.

Sau tám năm chiến đấu, tôi nhận lệnh về phép. Nghe tin mình được trở về gặp gia đình, lòng tôi nôn nao, không kìm được cảm giác hoàn cảnh ra đời của chiếc lược ngà vui mừng. Nhưng niềm vui ấy nhanh chóng biến thành nỗi lo lắng khi tôi nghĩ đến việc con gái liệu có nhận ra cha mình sau ngần ấy năm xa cách. Hơn nữa, vết sẹo dài trên mặt – dấu ấn của chiến tranh – đã làm khuôn mặt tôi khác đi rất nhiều so với trước đây. Điều đó càng khiến tôi băn khoăn.

Ngày trở về, bước chân vào ngõ, tôi thấy Thu đang chơi dưới gốc cây trước nhà. Tim tôi đập mạnh, lòng rộn ràng nhưng xen lẫn cảm giác hồi hộp. Tôi tưởng tượng cảnh con gái sẽ chạy ùa đến ôm chầm lấy tôi, gọi tôi bằng tiếng "Ba" ngọt ngào mà tôi đã mong đợi bấy lâu nay. Tôi bước lại gần con, gọi tên nó: “Thu! Ba đây, con!”. Nhưng điều tôi nhận lại chỉ là ánh mắt hoài nghi và sợ hãi. Thu tròn mắt nhìn tôi, rồi quay lưng bỏ chạy vào nhà.

Tôi đứng chôn chân tại chỗ, lòng nặng trĩu. Tôi không hiểu tại sao con bé lại phản ứng như vậy. Phải chăng vì vết sẹo trên mặt tôi khiến nó không nhận ra cha mình? Những ngày tiếp theo là chuỗi ngày đầy đau khổ đối với tôi. Mỗi lần tôi cố gắng gần gũi, trò chuyện với con, nó lại càng tránh né tôi hơn. Nó không gọi tôi là “Ba”, mà chỉ nói trống không hoặc gọi bằng “người ta”. Tôi nhìn thấy sự ngượng ngùng, khó chịu trên khuôn mặt con, và điều đó khiến tim tôi đau nhói.

Tôi kiên nhẫn chờ đợi, hy vọng rằng với thời gian, con sẽ nhận ra tôi. Nhưng thời gian không đứng về phía tôi. Thời gian nghỉ phép của tôi ngắn ngủi, mà tình cảm giữa hai cha con thì dường như ngày càng xa cách. Tôi nhiều lần cố gắng tìm cách làm hòa với con, nhưng mọi cố gắng đều vô vọng.

Rồi một ngày, trong bữa ăn, Thu làm đổ một cái trứng cá. Tôi vốn dĩ không định trách mắng, chỉ nhẹ nhàng bảo nó làm lại. Nhưng không ngờ, Thu phản ứng gay gắt và còn thốt ra những lời lẽ khiến tôi không thể kìm chế. Tôi đã giơ tay đánh con. Cái đánh ấy không chỉ là sự tức giận nhất thời, mà còn là sự bất lực, đau lòng vì con không chấp nhận mình. Đánh con xong, tôi thấy hối hận vô cùng. Sau đó, Thu bỏ sang nhà bà ngoại, để lại trong tôi nỗi đau khôn tả.

Nhưng rồi, điều kỳ diệu xảy ra vào ngày cuối cùng tôi ở nhà. Khi sắp sửa phải quay lại chiến trường, tôi thấy Thu chạy tới ôm chầm lấy tôi, nước mắt chảy dài và gọi tôi: “Ba!”. Tiếng gọi ấy ngọt ngào đến nhói lòng. Tôi biết, con bé đã nhận ra tôi. Tôi ôm chặt con trong lòng, nước mắt không ngừng rơi. Tôi cảm thấy như được đền đáp sau những ngày dài chờ đợi. Con tôi cuối cùng đã gọi tôi là “Ba” – tiếng gọi mà tôi mong đợi suốt tám năm qua.

Trước khi ra đi, tôi hứa với Thu rằng sẽ làm cho nó một chiếc lược bằng ngà voi. Lời hứa đó trở thành động lực để tôi tiếp tục chiến đấu. Trở lại chiến trường, trong những khoảng thời gian rảnh rỗi, tôi tỉ mỉ khắc từng nét trên chiếc lược ngà. Tôi dồn hết tình yêu thương của mình vào từng nét khắc, mong rằng một ngày nào đó sẽ có cơ hội trở về và trao tận tay cho con gái chiếc lược này.

Nhưng số phận trớ trêu, tôi không thể giữ trọn lời hứa đó. Trong một trận chiến ác liệt, tôi đã hy sinh, không thể trực tiếp trao chiếc lược ngà cho con. Trước khi nhắm mắt, tôi chỉ kịp trao lại chiếc lược ấy cho đồng đội của mình, nhờ anh mang về cho con gái. Đó là món quà cuối cùng tôi có thể dành cho Thu – đứa con mà tôi yêu thương nhất.

Giờ đây, dù không còn hiện diện trên cõi đời, nhưng tôi tin rằng chiếc lược ngà sẽ là minh chứng cho tình cha con sâu nặng, là kỷ vật nhắc nhở con tôi rằng dù có ở nơi nào, tôi vẫn luôn yêu thương và dõi theo con.

Chiến tranh đã lấy đi của tôi quá nhiều – từ tuổi trẻ, máu thịt cho đến thời gian bên gia đình. Nhưng điều đau đớn nhất là tôi không thể ở bên con trong những khoảnh khắc quan trọng nhất của cuộc đời nó. Tuy nhiên, tôi tin rằng tình cha con sẽ vượt qua mọi khoảng cách về thời gian và không gian. Và chiếc lược ngà kia sẽ là minh chứng cho tình yêu bất diệt ấy.

Qua câu chuyện của tôi, điều mà tôi muốn gửi gắm không chỉ là nỗi niềm của một người cha xa cách con, mà còn là lời nhắc nhở về tình cảm gia đình thiêng liêng và giá trị của sự gắn kết. Chiến tranh có thể chia cắt con người về mặt vật lý, nhưng không thể phá vỡ được tình yêu và lòng khao khát đoàn tụ. Tình cha con trong “hoàn cảnh ra đời chiếc lược ngà” chính là biểu tượng cho sự vững bền và sức mạnh của tình cảm gia đình giữa những biến động khốc liệt của cuộc đời.